Hızlı İlham Durağı Yazılar

Bir gün, üniversitedeki edebiyat dersinden sonra, Zeynep ve Ali bir kafe köşesinde sohbet ediyorlardı. Zeynep, hep derdi: “Edebiyat, bir toplumun kalbidir. Ne düşündüğünü, ne hissettiğini, hangi değerleri önemsediğini anlayabilmek için bir edebiyat eserine göz atmak gerekir.” Ali ise daha pragmatik bir yaklaşıma sahipti. “Edebiyatı anlamak da bir çözüm değil mi?” demişti, “Sonuçta bu eserler, bir zamanın sorularına yanıtlar verir.” Zeynep, Ali’nin bu görüşlerine her zaman daha derinlemesine yaklaşır, ama bu kez bir soru geldi akıllarına: “Peki, Âşık Paşa halk edebiyatının bir parçası mı?” Bu soruyu Zeynep, derin bir merakla sordu ve sohbetin akışı değişti. Hikâyemiz de burada başlıyor. Âşık Paşa:…

Suyu Aç Karnına Mı İçilir, Tok Karnına Mı? Gelecekte Nasıl Etkiler Yaratabilir? Bugün sizlerle çok basit ama bir o kadar da önemli bir soruyu konuşmak istiyorum: Su, aç karnına mı içilir, tok karnına mı? Bu, hemen herkesin hayatında bir şekilde yer etmiş, ama tam anlamıyla doğru cevabı verilmeyen bir konu. Herkesin kendi teorisini oluşturduğu, bazen “Açken iç, daha faydalı” ya da “Tokken içmek sindirime yardımcı olur” gibi ifadelerle dile getirilen bir mesele bu. Peki, bu sorunun gelecekte nasıl bir yansıması olabilir? Belki de çok daha derin bir anlam taşıyor, belki de suyun vücudumuzdaki rolü gelecekte sağlıklı yaşam trendlerinin baş aktörlerinden…

Merhaba sevgili okur — bugün biraz meraklı, biraz bilimsel ama aynı zamanda aklımızı ve kalbimizi açacak bir tartışmaya dalıyoruz: “Namaz mı, Salah mı?” Bu soruyu sadece terimlerin kökeni veya dilbilimsel kullanımı açısından değil; aynı zamanda “namaz/salah ibadetinin toplumsal, sağlık‑bilimsel ve ruhsal boyutları” üzerinden – sade, anlaşılır ve düşündürücü bir şekilde ele alalım. Yorumlarınızı, deneyimlerinizi, düşüncelerinizi bekliyorum — zira bu yazı, sizin bakış açınızı da duymak için. Namaz mı, Salah mı? — Terimler Arasındaki İnce Denge İslam dünyasında namaz ve salah kelimeleri sıkça birbirinin yerine kullanılır. Aslında aralarındaki fark tarihî, dilsel ve kültürel perspektiflere dayanır. “Salah” (Salât) Arapça kökenli ve genellikle…

Eksik Dişe Kaplama Yapılır Mı? Diş Sağlığınız İçin Bilmeniz Gerekenler Bir Dişin Hikâyesi: Eksik Dişlere Kaplama Yapmak Mümkün mü? Bir gün iş yerinde, arkadaşım Elif bana yaklaşarak dişinin ağrıdığını söyledi. Şikâyeti, üst ön dişinin bir kısmının kırılmasıydı. Kırılan dişi zamanla daha da zayıflamış ve diş minesinde önemli kayıplar oluşmuştu. Elif, dişini iyileştirecek bir çözüm arayışındaydı. “Eksik dişe kaplama yapılır mı?” sorusunu sorduğunda, hepimizin aklına gelen soru, aslında eksik olan bir dişe kaplama yapmanın ne kadar mümkün olduğuydı. Diş tedavisi konusunda birçok insan gibi, Elif de yanlış bilgi ve kaygılarla doluydu. Bu yazıda, eksik dişe kaplama yapılmasının gerçekten mümkün olup olmadığını…

Basale Ne Demek? Tıpta Basale ve Toplumsal Perspektifler Üzerine Bir Düşünce Tıpta bir terimi duyduğumuzda, hemen anlamını öğrenmeye çalışırız. Ama bazı kelimeler, yalnızca bir bilimsel tanımla sınırlı kalmaz; aynı zamanda toplumsal ve bireysel deneyimleri yansıtan bir derinliğe sahiptir. “Basale” de bu tür bir terimdir. Peki, basale ne demek? Sadece biyolojik bir açıklama mı, yoksa toplumun farklı dinamikleriyle bağlantılı başka bir anlamı var mı? Bugün, bu terimi sadece tıbbî açıdan değil, toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi lenslerle de ele alacağız. Kadınlar ve erkekler, farklı bakış açılarıyla toplumsal sorunlara yaklaşırken, sağlık ve tıp da bu dinamiklerden nasibini alır. Kadınlar genellikle…

Kanıksanmış Ne Demek? Kültürel Kodlar ve Kimlikler Üzerine Bir Antropolojik Bakış Kültürler, insan yaşamının derinlemesine incelediği bir deniz gibidir; zamanla, toplumların değerleri, sembolleri, ritüelleri ve kimlikleri bu denizde şekillenir ve bizlere insan olmanın çok yönlü deneyimlerini sunar. Antropolog olarak, her kültürel pratiğin arkasında, her bir ritüelin, sembolün, davranışın bir anlam taşıdığını ve bunların toplumsal yapıları nasıl etkilediğini merak ederim. Bu bakış açısıyla “kanıksanmış” kavramı, toplumların bireyleri nasıl şekillendirdiğini, nasıl bir kimlik oluşturdiklerini ve insan davranışlarının nasıl kültürel bir kod haline geldiğini anlamamıza yardımcı olabilir. Peki, kanıksanmış ne demek? Kanıksanmış: Kültürel Normların İçselleştirilmesi Kanıksanmış kelimesi, günlük dilde genellikle bir şeyin o…

 – Tümen ve dolayısıyla Alay, Paşaköy, Gazimağusa / Gazimağusa Bölgesi (KKTC) sınırları içinde konuşludur. ([Vikipedi][2]) Bu, demek oluyor ki 28 Topçu Alayı, Kuzey Kıbrıs topraklarında — Girne‑Gazimağusa çevresindeki askeri yerleşkelerden…

Amfibe: Ekonomi Perspektifinden Bir İnceleme Ekonomi, kaynakların sınırlılığı ve bu kaynakların nasıl tahsis edileceği sorusu etrafında döner. Her birey, her şirket ve her devlet, sınırlı kaynaklarla en iyi nasıl fayda sağlayacağını düşünerek kararlar alır. Bu kararların her biri, hem bireysel refahı hem de toplumsal düzeni etkileyebilir. Kaynaklar sınırlı olduğunda, seçimler daha da kritik hale gelir. Bu, ekonomik aktörlerin kararlarının, yalnızca kendi çıkarları doğrultusunda değil, aynı zamanda toplumun genel refahı üzerinde de önemli etkiler yaratabileceğini gösterir. Ancak bazen, kararlar ve dinamikler, başlangıçta görülenin ötesine geçer. Bu noktada, “amfibe” terimi, bir metafor olarak devreye girebilir ve ekonomik bir kavram haline gelir. Amfibe…

Girişimde seninle birlikte, tarihin derinliklerine doğru ufak bir yolculuğa çıkalım. “İlk Türk kelimesi ne zaman kullanılmıştır?” sorusu, hem tarihe hem de kimliğe dair çok katmanlı bir tartışmayı mümkün kılıyor. Erkeklerin daha çok nesnel veriler ve yazılı belgeler üzerinden bakacağı; kadınların ise toplumsal, duygusal ve kimlik inşası üzerinden yaklaşımlarını da dikkate alarak, bu konuyu birlikte değerlendirelim. Belki senin de görüşlerin bu tartışmaya yeni bir boyut getirir. Göktürk Kağanlığı ve Yazılı Belgelerde “Türk” Adı Tarih araştırmalarında, “Türk” etnik adının resmî ve yazılı olarak kullanımı genellikle Göktürk dönemine (6.–8. yüzyıllar) dayandırılır. ([Vikipedi][1]) Bu dönemde kullanılan eski Türk yazıtlarında — özellikle Orhun Yazıtları’nda —…

Sınav İtiraz Ücreti Ne Kadar? Ekonomi Perspektifiyle Bir Değerlendirme Bir ekonomist, sınırlı kaynakların (zaman, para, dikkat) kullanımı üzerine düşünürken verimlilik, maliyet ve fayda dengesini ön planda tutar. Öğrenciler, veli ve eğitim kurumları açısından da “sınav itirazı” gibi adımlar, bu açıdan bir tercih sürecidir: Tutarı olan bir işlem için kaynak ayrılır; çözüm beklenir. Peki, ülkemizde “sınav itiraz ücreti ne kadar?” sorusunun yanıtı nedir ve bu ücret üzerinden bireysel kararlar ile toplumsal refah nasıl etkilenir? Bu yazıda, ücretin ekonomik anlamını piyasa dinamikleri, bireysel kararlar ve toplumsal refah çerçevesinde ele alacağım. Piyasa Dinamikleri: Eğitim Sürecinde Arz‑Talep ve Maliyet Eğitim piyasasında arz (sınav hizmeti,…